DE HOGE BERG | TEXEL
Waddenzee, Noord-Holland
Keileem | zeeklei | Dekzand
Steen recept I: keileem + zeeklei
Steen recept II: keileem + zeeklei + dekzand
Meer dan 150.000 duizend jaar geleden is de keileem stuwwal op Texel neergelegd, landijs uit het noorden schoof klei voor zich uit en vermaalde het in haar gang met zand en grind en werd zo in een duizenden jaren durend proces keileem.
De stuwwal de ‘Hoge Berg’ is een bepalende factor voor het Texelse landschap geworden.
Na de laatste ijstijd toen het water weer kon stromen en de Noordzee langzaam steeg werd de stuwwal voor het eerst een eiland alleen niet omringt door alleen maar water maar door planten en water ofwel veenmoeras. Rond het jaar 100 spoelden de veenverbinding met het vasteland weg en werd Texel een zee-eiland.
"In 1711 beëindigde De Westen als laatste het recht van overalweide. Iedere Texelaar met vee kreeg door het opheffen van dit weiderecht een eigen stuk land."
Het eigen stuk land werd omheind door een tuunwal, een sloot graven had geen zin wand doordat het hoog land is blijft het water niet staan.
De tuunwal is opgebouwd uit de lokale keileem.
Om de schapen het hele jaar te voorzien van drinkwater werd er een drinkpoel/kolk gegraven, het materiaal wat hier uit vrij kwam werd naar de boerderij gebracht om er een stalvloer mee te maken. Een stamp-lemen vloer.
"...Het mircro klimaat op beton is eigenlijk niks, in de poriën gaan toch verkeerde ziekte verwekkers zitten...."
Aan de voet van de Hoge berg heeft het getijde van de Waddenzee een kwelderlandschap neergelegd dat nu door de hoge Zeedijk een binnendijks laagland is. De Herders brachten de schapen hier naartoe om te kuren, de zout tolerante vegetatie heeft een anti parasiterende werking. Door de stijging van de zeespiegel is er veel zoute kwel in dit gebied en zou de schapenboer het ‘apotheker veld’ weer in gebruik kunnen nemen.
"...We laten ze twee weken grazen in een apotheek, dan hebben ze de kuur te pakken...."
Landschap: Stuwwal tot +15m NAP
> ontstaan door stuwing van landijs 150.000 jaar geleden
Cultuurlandschap: De tuunwal en drinkpoel zijn relikwieën uit een eeuwenoud cultuurlandschap gemaakt van de plaatselijke aarde.
> in het jaar 1711 het recht van overalweide werd afgeschaft
Mineraal: Keileem, zeeklei en dekzand
Holocene afzetting: Op de berg 0 m, aan de voet 1,5m
Afzetting heden: geen
Eroderen heden: Afgraving drinkpoelen, in de laatste jaren drogen de kolken op in de zomer
Water: Door de stijging van de zeespiegel is er veel zoute kwel in het laagland, de schapenboer kan het ‘apotheker veld’ weer in gebruik nemen.
Wind: Een deel van de Hoge berg is met dekzand overstoven
Plant:
Dier: Schapen
Sediment 1: Keileem
> minimaal 120.000 jaar oud
Sediment 2: Dekzand
> minimaal 11.000 jaar oud
Sediment 3: Zeeklei
> minimaal 1.900 jaar oud